'Forbes India'નું ભારતમાં આગમન

સફળ ઉદ્યોગ સાહસિક કોણ બની શકે? કયા ક્ષેત્રમાં ક્યારે પગ મૂકવો તેની સૂઝ હોય તે વ્યક્તિ જે તે ક્ષેત્રમાં સફળતાના શિખર સર કરી શકે. કહેવાય છે કે, તમારે કોઈ વ્યવસાય ચાલુ કરવો હોય તો મંદી જેવો શ્રેષ્ઠ સમય કોઈ નથી. મીડિયા જગતમાં એક તરફ મંદીની બૂમરેંગ સંભળાય છે ત્યારે બીજી તરફ એક પછી એક નવા પ્રકાશનો બજારમાં આવી રહ્યાં છે. આ ટ્રેન્ડમાં અત્યારે અંગ્રેજી મેગેઝિનમાં જોવા મળે છે. 'ફોર્બ્સ ઇન્ડિયા'નો પ્રથમ અંક બજારમાં આવી ગયો છે. આર્થિક જગતનાં આટાપાટા રજૂ કરતાં આ જગપ્રસિદ્ધ મેગેઝિનની ભારતીય આવૃત્તિનું પ્રકાશન જાણીતા મીડિયા ગ્રૂપ 'નેટવર્ક 18' સાથેના જોડાણમાં શરૂ થયું છે.

એક બાજુ મીડિયાના લોકો મેગેઝિનનો સમય પૂરો થઈ ગયો છે અને દિવસેદિવસે વાંચકો ઘટી રહ્યાં છે તેવી ફરિયાદ છે તો પછી આ સેગમેન્ટમાં શા માટે રોકાણ કરવું જોઇએ? આ રસપ્રદ પ્રશ્રનો જવાબ આપતાં નેટવર્ક 18ના સ્થાપક અને એડિટર રાઘવ કહે છે કે,

'India is in a transfomational phase unmatched in human history. Demographic mobility is creating a huge generation of first-time readers, who will simultaneously watch TV and begin to surf the Net. This demographic push is so wide and deep that many will not skip the ''touch and feel-paper reading phase'' of their advancement into newly literate adults, But the magazines for this ''digital and paper'' generation will have to morph and evolve. They will have to go beyond the first information reports screaming on television and web. Magazine editorial will have to become like second-skin analysis, get closer to the bone, display more shades, investigate deeper, be more sensitive, deal with ambiguities, explain the greys and tell it with new-age chutzpah and design.'

ભારતીય આવૃત્તિના પહેલા અંકમાં તેમના આ સંદેશમાં તેમણે ટીવી અને ઇન્ટરનેટની દુનિયામાં પ્રિન્ટ મેગેઝિનનું કન્ટેન્ટ કેવું હોવું જોઇએ તેનો ચિતાર આપી દીધો છે. મેગેઝિન એક સેકન્ડ-સ્કિન એનાલીસિસ છે એટલે કે ઊંડુ અને સંશોધનાત્મક વિશ્લેષણ રજૂ કરે છે, જે વાચકને મુદ્દાના મૂળિયા સુધી લઈ જાય। વર્તમાનપત્રો જે તે ઘટના બની છે તેની માહિતી પૂરી પાડે છે અને ત્યાંથી મેગેઝિનનું કામ શરૂ થાય છે। મેગેઝિન આ ઘટનાના વિવિધ પાસાં પર પ્રકાશ ફેંકે છે અને તેમાં ઊંડું સંશોધન વધુ સંવેદનશીલતા સાથે કરે છે તથા સંપૂર્ણ ચિત્ર સ્પષ્ટ કરે છે. હકીકતમાં ટીવી, વર્તમાનપત્રો અને ઇન્ટરનેટના સમાચારોની ભૂમિકા જ્યાં પૂરી થાય છે ત્યાંથી મેગેઝિનની ભૂમિકા શરૂ થાય છે.

ફોર્બ્સ ઇન્ડિયાની ભારતીય આવૃત્તિના એડિટર ઇન્દ્રજિત ગુપ્તા છે. મેગેઝિનની ડમીમાં કવરસ્ટોરી ટાટા મોટર્સની નેના પર હતી। અત્યારે પ્રસિદ્ધ થયેલા અંકમાં કવરસ્ટોરી બિનનિવાસી ભારતીય ઉદ્યોગપતિ 'સ્ટીલ ટાયકૂન' લક્ષ્મીનિવાસ મિત્તલ પર છે. તેમાં મિત્તલ ગ્રૂપને મંદીના પગલે 26 અબજ ડોલરની જંગી ખોટ ગઈ છે અને તેઓ તેમની વ્યવસાયિક કારકિર્દીની સૌથી મોટી કટોકટી સામે લડી રહ્યાં છે તેની રજૂઆત કરવામાં આવી છે. મીડિયાના આકર્ષણનું કેન્દ્ર રહેલા વિજય માલ્યા દેવાના ડુંગર નીચે દબાઈ ગયા છે અને તેમાંથી કેવી રીતે બહાર આવશે તે વિશે એક આર્ટિકલ છે. આપણા ગુજરાતી ઉદ્યોગપતિ તુલસીભાઈ તંતીના સુઝલોન એમ્પાયરને લાગેલાં મંદીના આંચકા પર પણ એક રીપોર્ટ છે.

આ મેગેઝિનમાં અમેરિકામાં ફોર્બ્સલાઇફ નામે બહાર પડતા એક અલગ મેગેઝિનને સમાવી લેવાયું છે અને તેના પાર્ટનું નામ લાઇફ છે. તેને તમે 'magazine-within-a-magazine' કહી શકો. તેમાં ટ્રાવેલ, બુક્સ, એડવેન્ચર સ્પોર્ટ્સ, ફૂડ, હોબિઝ, મૂવિઝ જેવા વિભાગો છે.

આ મેગેઝિન અન્ય બિઝનેસ મેગઝિન કરતાં કેવી રીતે અલગ છે? એડિટર ઇન્દ્રજિત ગુપ્તા કહે છે કે:

''Most business magazine tend to organise stories under familiar labels like markets, technology, corporate and personal फाइनेंस. We've taken position that the best business stories should not be straitjacketed in this manner. You can expect stories that meld and deal with business issues in a far more integrated manner. Second, Most business magazines rely on a recaping fortnight's main events. For us, the Front-of-the-Books section uses a variety of routes: hard-hitting, interviews, scenario analyses, creative visulisation of data, behind-the-scenes look at important news stories and a detailed briefing to keep readers primed for a more involved read in the Well of magazine.''

ભારતીય આવૃત્તિનાં પહેલા અંકની Inaugural Price 50 રૂપિયા છે. કુલ 122 પેજ છે અને 30 એડવર્ટાઇઝમેન્ટ છે. (બે એડ ટીવી 18 ગ્રૂપની છે.) કિંમતમાં વધારો થવાની શક્યતા છે અને અત્યારે પખવાડિક છે.