''મને ક્રિકેટપ્રેમીઓ જાડિયા અમ્પાયર તરીકે નહીં પણ મેચ દરમિયાન સ્કોરબોર્ડ પર નેલ્સન, ડબલ નેલ્સન દેખાતા એક પગ પર કૂદકો મારતા કે નાચતાં અમ્પાયર તરીકે યાદ રાખશે.'' બાય બાય શેપર્ડ....તમારી ધારણા સાચી પડી. તમારા અવસાનના સમાચાર મળ્યાં ત્યારે ક્રિકેટપ્રેમીઓએ તમને જાડિયા અમ્પાયર તરીકે નહીં પણ 'જિગ અમ્પાયર' તરીકે જ યાદ કર્યા. તમે ક્રિકેટમાં રસ ધરાવતો હશો તો 25 ક્રિકેટરના નામ ઝડપથી બોલી જશો, પણ પાંચ અમ્પાયરના નામ યાદ કરવા વિચારવું પડશે. ક્રિકેટપ્રેમીઓના મનમસ્તિષ્કમાં ક્રિકેટરની જેમ જ અંકિત થવાનું સૌભાગ્ય બહુ ઓછા અમ્પાયરને પ્રાપ્ત થયું છે અને તેમાંના એક ડેવિડ શેપર્ડ હતા.
ઇંગ્લેન્ડના આ ભૂતપૂર્વ લોકપ્રિય અમ્પાયરે 68 વર્ષની વયે જીવલેણ બિમારી કેન્સર સામે મેદાન છોડી દીધું અને જીવનરૂપી રંગમંચને કાયમ માટે અલવિદા કહી દીધું. મિત્રો, સસ્તી લોકપ્રિયતા મેળવવી બહુ સહેલી છે અને હરામખોરો તેમાં હથોટી ધરાવતા હોય છે, પણ સન્માનપૂર્વકની લોકપ્રિયતા મેળવવી મુશ્કેલ છે, કારણ કે તેમાં વ્યક્તિને પોતાની જાત પ્રત્યે પ્રામાણિકતા દાખવવી પડે છે. ડેવિડે કાઉન્ટી ક્રિકેટર અને અમ્પાયર તરીકે સાથીદારો અને ક્રિકેટપ્રેમીઓ વચ્ચે સન્માનિય લોકપ્રિયતા મેળવી હતી. તેઓ મેદાન પર ખેલાડીઓના મિત્ર બની જતાં હતાં, પણ કોઈ ખેલાડી તેમના વિવેકને નબળાઈ સમજીને ફાયદો ઉઠાવવાનો પ્રયાસ કરે તો તેને પ્રેમથી મર્યાદા દેખાડવાની આવડત પણ તેઓ ધરાવતા હતા.
થોડા સમય પહેલાં ભારત ઇંગ્લેન્ડના પ્રવાસે ગયું હતું. તે વખતે ઇંગ્લેન્ડના કેપ્ટન માઇક આર્થરટોન હતા. એજબસ્ટોનના મેદાન પર સચિન તેંડુલકર પૂરબહારમાં ખીલ્યો હતો અને અંગ્રેજી બોલરો નતમસ્તક થઈ ગયા હતા. આર્થરટોને સચિન પર માનસિક દબાણ લાવવા સ્લેજિંગ શરૂ કર્યું અને મર્યાદા વટાવી ગયો. ડેવિડને આ વાતની જાણ થતાં જ મેદાન પર જ આર્થરટોનનો ઉધડો લઈ લીધો અને ક્રિકેટ જેન્ટલમેનની રમત છે તેના પર લેક્ચર આપી દીધું હતું. તેમની પ્રામાણિકતા પર ઇંગ્લેન્ડ ક્રિકેટ બોર્ડ (ઇસીબી)ને કેટલો વિશ્વાસ હતો તે વર્ષ 2001માં ઓલ્ડટ્રેફર્ડમાં ઇંગ્લેન્ડ-પાકિસ્તાન વચ્ચે રમાયેલી ટેસ્ટ મેચમાં જોવા મળ્યું હતું.
આ મેચ ઇંગ્લેન્ડ-પાકિસ્તાન વચ્ચેની ટેસ્ટ શ્રેણીની અંતિમ મેચ હતી. તે શ્રેણીમાં ઇંગ્લેન્ડ 1-0થી આગળ હતું. આ મેચમાં પાકિસ્તાનનો હાથ ઉપર હતો અને ઇંગ્લેન્ડ મેચ બચાવવા ઝઝૂમતું હતું. મેચના છેલ્લાં દિવસે ઇંગ્લેન્ડના બેટ્સમેન મેચ ડ્રોમાં ખેંચવા પાકિસ્તાનના બોલરોને લડત આપતાં હતા. પણ બન્યું એવું કે પાકિસ્તાનના ઓફ-સ્પિનર સકલીન મુસ્તાકના ત્રણ નો-બોલને પારખવામાં ડેવિડ થાપ ખાઈ ગયા અને આ ત્રણેય બોલમાં ઇંગ્લેન્ડની ત્રણ વિકેટ પડી ગઈ. ઇંગ્લેન્ડ મેચ તો હારી ગયું, પણ શ્રેણી 1-1થી સરભર થઈ ગઈ. આ આખું પ્રકરણ અંગ્રેજી મીડિયામાં ખૂબ ગાજ્યું હતું અને ડેવિડને તેમની ભૂલનો પારાવાર પસ્તાવો હતો. તેમણે ઇસીબીને પત્ર લખી માફી માગી અને અમ્પાયર તરીકે રાજીનામું આપવાની તૈયારી કરી હતી. પણ ઇસીબીએ અને તેમની ભૂલના કારણે મેચ ગુમાવેલી ઇંગ્લેન્ડની ટીમના ખેલાડીઓએ તેમને આવું ન કરવા સમજાવ્યાં હતાં. વેસ્ટ ઇન્ડિઝનો મહાન ફાસ્ટ બોલર કર્ટલી એમ્બ્રોસે ઇંગ્લેન્ડમાં નિવૃત્ત થયો ત્યારે શેપર્ડના ખભા પર તેના મોટા હાથ મૂકીને રડી પડ્યો હતો. તે જ રીતે ડેવિડ બૂન પણ નિવૃત્ત થયો ત્યારે શેપર્ડની મસ્તીની ખોટ અનુભવશે તેમ કહ્યું હતું.
ખેલાડીઓનો આવો પ્રેમ મેળવનાર ડેવિડે 1983થી 2005 સુધીની 22 વર્ષની કારકિર્દીમાં 92 ટેસ્ટ મેચ અને ત્રણ વિશ્વકપની ફાઇનલ મેચની સાથે કુલ 172 ટેસ્ટ મેચમાં અમ્પાયરની ભૂમિકા ભજવી હતી. તેમણે વર્ષ 2005માં જમૈકામાં વેસ્ટ ઇન્ડિઝ અને પાકિસ્તાન વચ્ચે રમાયેલી ટેસ્ટમાં છેલ્લી વખત અમ્પાયરની ભૂમિકા અદા કરી હતી. વિદાય વેળાએ બંને ટીમના ખેલાડીઓ અને સ્ટેડિયમના તમામ દર્શકોએ ઊભા થઇને તેને અલવિદા કહ્યું હતું. તેમાં વેસ્ટ ઇન્ડિઝના મહાન ખેલાડી બ્રાયન લારાએ તેમને એક બેટની ભેટ ધરી હતી. તેના પર લખ્યું હતું...''the service, the memories and the professionalism''
ચલતે-ચલતેઃ મને છેતરપિંડી બિલકુલ પસંદ નથી-ડેવિડ શેપર્ડ
